Zeesterren, dit is wat ze werkelijk zijn: de verrassende ontdekking van de wetenschap
Zeesterren zijn bijzondere wezens. Een nieuwe studie over deze zeewezens heeft de deuren geopend voor een ongekende ontdekking over hen: laten we samen ontdekken wat het is.
Zeesterren, unieke en fascinerende zeedieren
Laurent Formery/Evident
De zee herbergt ook zeesterren, zo genoemd vanwege hun anatomie die lijkt op die van een getekende ster: de meeste soorten hebben in feite vijf identieke armen die zich vanuit een centrale kern vertakken. Er zijn echter veel verschillende soorten, die verschillende vormen en kleuren kunnen aannemen, maar verenigd zijn door een beslist originele interne structuur. Ze hebben een hydraulisch systeem dat ze gebruiken om zich te verplaatsen en aan voedsel te komen: het water pompt hun ambulacrale kanalen, waardoor hun armen worden opgezwollen en deze wezens zich in het water kunnen verplaatsen. Ze voeden zich voornamelijk met week- en schaaldieren en hebben een bijzondere eigenschap die hen onderscheidt van de rest van het dierenrijk: ze weten hoe ze beschadigde delen moeten herstellen, die opnieuw kunnen groeien en soms nieuwe zeesterren kunnen vormen.
Ze zijn aanwezig in alle zeeën en oceanen van de wereld, zowel op de diepste zeebodem als vlakbij de kust, en hebben wetenschappers en biologen altijd gefascineerd, juist vanwege hun unieke bouw en anatomie. Deskundigen vragen zich al langer af hoe het mogelijk was dat deze stekelhuidigen, dat wil zeggen wezens met een vijfvoudige structuur, erin slaagden te evolueren uit dieren met bilaterale symmetrie (links-rechts), zoals insecten en dezelfde weekdieren waarmee ze zich voeden. Een nieuwe studie heeft echter ontdekt wat zeesterren werkelijk zijn.
Zeesterren zijn hoofden zonder lichaam: de studie
Nature
Hoewel ze ons aan sterren doen denken, is de waarheid dat zeesterren hoofden zonder lichaam zijn. Ondanks de vijf tentakels die voor ledematen worden aangezien, zouden dit helemaal geen lichaamsdelen van deze fascinerende zeedieren zijn. Deze zeer interessante ontdekking werd gedaan door het onderzoeksteam van de Universiteit van Southampton, Engeland. Jeff Thompson, co-auteur van de studie, legde uit: "Het was niet duidelijk hoe een deel van een stekelhuidig dier gerelateerd was aan een deel van een ander organisme in termen van de algemene lichaamsstructuur", om nog maar te zwijgen van het feit dat stekelhuidigen larven zijn met een bilaterale symmetrie voordat ze een volwassen vorm ontwikkelen en bereiken. Het team stelde dat de bijzondere anatomische structuur van volwassen zeesterren, net als die van andere stekelhuidigen, niet afkomstig is van de centrale kern van het lichaam, of van de romp, van waaruit de vijf gelijke armen zich vervolgens vertakken.
Met behulp van RNA-tomografie en in situ hybridisatie technieken vergeleken ze de genen die worden geactiveerd in de buitenste lagen van de Patiria miniata, of bat-ster, met genen die actief zijn in dezelfde oppervlakkige lagen van gewervelde dieren en eikelwormen, dubbel symmetrische en nauwe verwanten van stekelhuidigen. Zowel laatstgenoemde als gewervelde dieren hebben duidelijke genetische verschillen in de romp- en koplagen gerapporteerd. De wetenschappers realiseerden zich dat de genen die actief zijn in de buitenste lagen van de zeester voor het grootste deel alleen overeenkwamen met de genen die actief waren in de hoofden van de andere twee onderzochte soorten, en niet in de romp. Verschillende delen van de vijf takken kwamen overeen met verschillende delen van het hoofd: het voorste deel bevond zich in het midden van de "ledematen", terwijl het achterste deel zich nabij de randen bevond.
"De armen van een zeester zijn niet zoals die van ons, maar lijken meer op verlengstukken van het hoofd. Om hun anatomie samen te vatten, zou ik zeggen dat het voornamelijk dieren zijn met een hoofd met vijf uitsteeksels, met een mond naar de grond gericht en een anus aan de andere kant, naar boven gericht”, legde Thompson uit.
De ongelooflijke evolutie van zeesterren
Paul Shaffner/Wikimedia commons - CC-by-2.0
Daarom wordt er nog iets "vreemds" aan de anatomie van deze dieren toegevoegd: niet alleen, zoals al bekend was, hebben ze geen hersenen of bloed en verteren ze wat ze eten buiten het lichaam, maar ze hebben ook een uiterlijk dat wordt aangezien voor een vijfarmig lichaam, terwijl het in werkelijkheid het hoofd is. Kortom, het zijn kleine bewegende hoofden die het vermogen hebben ontwikkeld om onafhankelijk te bewegen. Dit treft niet alleen zeesterren, maar ook andere stekelhuidigen zoals zee-egels, zeekomkommers en zanddollars. Dit zijn gewone wezens die we gewend zijn te zien, maar waarvan we een verkeerd idee over hen ontwikkelen: ze zijn niet precies wat ze lijken, of beter gezegd, het zijn geen kleine, sierlijke en bijzondere lichamen. “Toen we de expressie van genen in een zeester vergeleken met die van andere groepen dieren, zoals gewervelde dieren, bleek dat een cruciaal deel van de lichaamsstructuur ontbrak”, aldus Thompson. “Ons onderzoek vertelt ons dat de lichaamsstructuur van stekelhuidigen op een complexere manier is geëvolueerd dan eerder werd gedacht, en er valt nog veel te leren over deze intrigerende wezens.”
Chris Lowe, van de Stanford University en auteur van het onderzoek, zei: “We hebben aangetoond dat we, onder de vreemde organisatie van het lichaamsplan van de volwassen stekelhuidige, nog steeds de moleculaire anatomie kunnen zien die gedeeld wordt met andere bilaterale dieren en dit geeft ons een unieke kijk op hoe dit ongewone dier is geëvolueerd uit zijn bilaterale voorouders." Gezien het feit dat de eerste zeester die bekend en gevonden is als fossiel tweehonderd miljoen jaar oud is en daarom ouder is dan de dinosauriërs, was de evolutie ervan niet alleen erg lang, maar ook complex en ongelooflijk efficiënt. Had je dat ooit gedacht?
