Verstandskiezen zijn geleidelijk aan het verdwijnen: wat is de reden?
Het komt steeds vaker voor om panoramische röntgenfoto’s te zien van tieners of jongeren waarop verstandskiezen vrijwel geheel of gedeeltelijk ontbreken. Dit fenomeen wekt vaak verbazing bij zowel ouders als bij de jonge patiënten zelf, waardoor ze zich afvragen waar deze tanden gebleven zijn.
Waarom worden verstandskiezen zo genoemd?
Coronation Dental Specialty Group/Wikimedia Commons - CC BY-SA 3.0 DEED
Verstandskiezen, wetenschappelijk bekend als “dens sapiens”, hebben deze naam omdat ze doorgaans verschijnen tussen de leeftijd van 18 en 30 jaar, een leeftijd waarop ooit werd aangenomen dat iemand volwassen en dus wijsheid had bereikt. Ze staan ook bekend als "derde molaar” of “achtste tand”, omdat ze de achtste tand aan elke kant van de mond vertegenwoordigen.
Over het algemeen zou een persoon vier van deze kiezen moeten hebben, twee aan elke kant, maar dit is niet altijd het geval. Sommige mensen hebben misschien maar één, twee, of drie verstandskiezen. Bovendien kan hun ontwikkeling onvolledig zijn of halverwege de groei worden onderbroken, en in sommige gevallen komen ze pas na jaren tevoorschijn.
Wat is het verhaal achter verstandskiezen en waarom zijn ze aan het verdwijnen?
Pexels
Tegenwoordig is het gebruikelijk om de afwezigheid van verstandskiezen waar te nemen op panoramische röntgenfoto’s van tieners of jonge volwassenen, een fenomeen dat vaak verwondering opwekt bij zowel ouders als jongeren zelf. Dit gebrek is toe te schrijven aan een genetische mutatie die agenesie veroorzaakt, oftewel het niet vormen van de tandknop, waardoor verstandskiezen zelfs in het bot volledig afwezig zijn. Deze mutatie komt voor bij 10-25% van de Europese bevolking.
Om te begrijpen waarom sommige mensen verstandskiezen hebben en anderen niet, is het noodzakelijk om naar de evolutionaire geschiedenis van de mensheid te kijken. Onze voorouders hadden deze tanden nodig om op hard voedsel te kauwen, zoals rauw vlees en wortels. Met de introductie van vuur en de daaruit voortvloeiende evolutie naar zachter voedsel is de ruimte voor verstandskiezen echter geleidelijk afgenomen, met een vermindering van de omvang van de kaak en de schedel zelf.
Door deze afname van de ruimte groeien verstandskiezen vaak in de verkeerde positie of komen helemaal niet door, waardoor tandvleespockets ontstaan die ontstoken kunnen raken of abcessen kunnen vormen. Vanwege deze onaangename ongemakken komen extracties van verstandskiezen tegenwoordig zeer vaak voor. Bovendien maakt hun ongunstige ligging een correcte mondhygiëne moeilijk, waardoor het risico op gaatjes toeneemt.
Wat zijn de aanbevolen acties na verwijdering van verstandskiezen?
Pixabay
Na het trekken van een verstandskies is het raadzaam om een paar dagen na de ingreep te rusten en zware fysieke activiteiten te vermijden. Het is ook het beste om het gebied niet met je tong of vingers aan te raken of te wrijven en ijs op de buitenkant van de wang aan te brengen om zwelling en pijn te verminderen. Deskundigen raden aan zacht, vers voedsel te consumeren en hard, knapperig of zeer warm voedsel te vermijden dat het gebied verder zou kunnen irriteren.
Zoals je wel weet, kan het trekken van een verstandskies daarom een nogal vervelende procedure zijn. Het hebben van de genetische mutatie die de ontwikkeling van verstandskiezen verhindert kan in veel gevallen in sommige opzichten als een groot voordeel worden beschouwd. Hoeveel verstandskiezen heb jij of heb je gehad?
