Er zijn rotsfragmenten van Mars op de aarde gevallen, maar er is iets dat wetenschappers niet kunnen verklaren
Hoewel het ons nog niet is gelukt om op Mars te landen, verzamelen astronomen steeds meer informatie over de rode planeet. Sommige daarvan werden verzameld dankzij rotsachtig puin dat op onze aarde viel. Laten we er wat meer over te weten komen.
Meteorieten van Mars, de rode planeet
NASA/JPL/Wikimedia commons - Public domain
Als wij niet naar Mars gaan, komt Mars naar ons. Zoals bekend is het de vierde planeet vergeleken met de zon in ons zonnestelsel, die vanwege zijn kleur de bijnaam "rode planeet" krijgt. Het oppervlak, dat tussen de drie en vier miljard jaar oud is, is overwegend rotsachtig en dor, bestaat uit uitgestrekte vlaktes, ravijnen, vulkanen en bergen en lijkt op onze woestijnen. De atmosfeer is erg dun, bestaat voornamelijk uit koolstofdioxide, en is beslist kleiner dan de aarde.
Wetenschappers melden verschillende overeenkomsten met de aarde en zijn geïnteresseerd in deze planeet om de mogelijke omstandigheden te bestuderen die geschikt zijn voor leven, maar de extreem lage temperaturen en lage atmosferische druk maken deze planeet niet geschikt voor de levensvormen die we kennen. Astronomen geven het idee om de mens naar Mars te brengen echter niet op, dat inmiddels besloten lijkt ons voor te zijn. Nadat ze door zeer gewelddadige inslagen waren verdreven, waagden stukken gesteente van Mars zich op onze bodem, doorkruisten het zonnestelsel en vielen op aarde.
Stukken Marsgesteente op aarde: ze zijn jonger dan hun planeet
Science Direct
Monsters van het neergestorte puin werden verzameld en geanalyseerd door een team van Amerikaanse en Engelse wetenschappers. Uit het onderzoek kwam echter iets verrassends naar voren: de stukken gesteente van Mars zijn veel jonger dan de werkelijke leeftijd van de rode planeet. Met behulp van verschillende dateringstechnieken kwamen de onderzoekers tot verschillende conclusies, zonder de werkelijke leeftijd van de monsters te kunnen identificeren. Nadat ze erin waren geslaagd het probleem op te lossen, waren ze verrast toen ze de bevestiging vonden dat deze gesteenten veel recenter zijn dan de geschatte oorsprong van de planeet: ze zijn in feite “slechts” een paar honderd miljoen jaar oud. Dit is waardevolle informatie, die zou kunnen suggereren dat het kwantificeren van de tijd die deze meteorieten nodig hebben om op aarde aan te komen en van de geologische processen waarbij Mars betrokken is, kan worden gekwantificeerd.
Ben Cohen van de Universiteit van Glasgow, Schotland, auteur van het onderzoek en vulkanoloog, verklaarde: “We weten uit bepaalde chemische kenmerken dat deze meteorieten beslist van Mars kwamen. Ze werden door enorme inslagen van de rode planeet weggeslingerd en vormden grote kraters. Maar er zijn tienduizenden inslagkraters op Mars, dus we weten niet precies waar de meteorieten vandaan komen. Een van de beste aanwijzingen om de oorsprong van de krater te bepalen is de leeftijd van de monsters.”
Wetenschappers zijn erin geslaagd de jonge leeftijd van meteorieten van Mars vast te stellen door ze in een kernreactor te plaatsen: met grote waarschijnlijkheid zijn ze afkomstig van vulkanische activiteiten op de rode planeet, misschien van Olympus Mons, die de grootste vulkaan in ons hele zonnestelsel vertegenwoordigt. Ben Cohen heeft samen met het team van het Natural History Museum, de Universiteit van Edinburgh en enkele Amerikaanse onderzoekers hard gewerkt om de exacte leeftijd van de stukken gesteente van Mars vast te stellen.
Dit is hoe wetenschappers de leeftijd van meteorieten op Mars bepaalden
Jon Taylor/Wikimedia - CC BY-SA 2.0
De gebruikte methode is de "argon-argon"-methode, waarmee de snelheid van verval van de isotoop kalium-40 in argon-40 kan worden gemeten. Ondanks de aanwezigheid van twee extra bronnen van argon, het derde meest voorkomende edelgas in de atmosfeer van de aarde, vergeleken met onze rotsen, is deze techniek succesvol gebleken dankzij het gebruik van geavanceerde technologieën. De zeven fragmenten die in de kernreactor werden geplaatst, onthulden de precieze concentratie van argon, exclusief de concentratie die werd geabsorbeerd tijdens de ruimtereis, waardoor de besmetting in zowel de atmosfeer van Mars als die van de aarde werd afgetrokken. “Toen dat eenmaal was gebeurd, bleek dat de leeftijden van argon-argon jong waren en perfect geschikt voor andere methoden, zoals uranium-lood.”
Dit droeg bij aan wat de leeftijdsparadox van shergottieten wordt genoemd, die de meerderheid van de meteorieten op Mars vertegenwoordigen, gevormd door de hitte van vulkaanuitbarstingen. Het verschil met de leeftijd van de planeet is in feite indrukwekkend en blijft de verbijstering van wetenschappers opwekken: volgens Cohen zou het herhaalde bombardement op Mars een laag brokkelig gesteente hebben gecreëerd, regoliet genaamd. Na vulkaanuitbarstingen zou het zijn afgebrokkeld, waardoor versere rotsen zichtbaar zijn geworden. Dit betekent dat het steeds moeilijker zal worden om oude fragmenten op onze aarde te zien aankomen, aangezien het totale aantal monsters dat door de jaren heen is verzameld ongeveer 360 bedraagt, waarvan ongeveer 300 uit shergottiet bestaan.
Hoe dan ook, elk verzameld gegeven is een verdere stap in de richting van het begrijpen van ons zonnestelsel en deze rode wereld die nog steeds op onze komst wacht.
