De hoogste waterval ter wereld ontdekt, maar het is voor onze ogen “onzichtbaar”

door Janine

13 November 2023

Het zien van een waterval is een schouwspel dat moeilijk te weerstaan ​​is. Hoe hoger of breder de sprong die het water maakt, hoe mooier een waterval ons lijkt. Er zijn een aantal zeer bekende watervallen, zoals de Salto Angel van bijna 1000 meter hoog, of de Victoria Falls met een watergordijn van anderhalve kilometer lang. Toch zijn geen van deze de grootste watervallen ter wereld: om ze te vinden, moeten we onder zeeniveau gaan. Dat klopt: de grootste waterval ter wereld is een onderwaterwaterval. Laten we eens kijken waarom!

Wat is een onderwaterwaterval en hoe ontstaat deze?

Pexels

Een waterval is een gebied waarin een waterloop een abrupte en bijna verticale onderbreking ondergaat in zijn afdaling naar de zee. Het hoogteverschil dat ontstaat als gevolg van erosie, tektonische bewegingen of dooi draagt ​​ertoe bij dat de stroming van de rivier wordt onderbroken en daardoor de waterval ontstaat. Dit is wat er aan de oppervlakte gebeurt, in het landschap dat we elke dag gewend zijn te zien.

Maar hoe zit het met onderwaterwatervallen? De verklaring kan alleen maar anders zijn: in veel gevallen zijn onderwaterwatervallen in feite een eenvoudig optisch effect vanwege:

• veranderingen in de diepte van de zeebodem;
• zand- en modderafzettingen;
• bepaalde kijkhoeken.

Er zijn enkele van dit soort watervallen die zeer bekend zijn, maar het fenomeen kan ook op een andere manier worden verklaard. In feite ontstaat een onderwaterwaterval wanneer twee watermassa's verschillende en voortdurend variërende temperaturen, dichtheden en zoutgehaltes hebben. In dit geval kunnen ze een echte onderwaterwaterval creëren, met afmetingen die onvoorstelbaar zijn voor de watervallen die we aan de oppervlakte gewend zijn.

Een onderwaterwaterval op Mauritius

Jonpeña22/Wikimedia Commons - CC BY-SA 4.0 DEED

De oogopslag is buitengewoon en brengt de eigenaardigheid van de eilanden van Mauritius heel goed over. Net buiten de kust daalt de zeebodem plotseling honderden en honderden meters, waardoor een heel donkerblauwe kleur ontstaat. En vanuit een bepaald perspectief lijkt er sprake te zijn van een onderwaterwaterval: het water zakt nog verder van het oppervlak af, totdat het op de zeebodem verdwijnt. Maar is dat echt zo? In werkelijkheid is de onderwaterwaterval op Mauritius meer te wijten aan zanderosie dan aan waterbeweging. De stroming erodeert voortdurend de kust en de ondiepe zeebodem, een fenomeen dat zich verenigt met het vulkanische karakter van het eiland en de bijna zwarte klif. Maar het is geen echte onderwaterwaterval.

Wat is de grootste waterval ter wereld?

De grootste waterval ter wereld bevindt zich in werkelijkheid in de Straat van Denemarken, die IJsland van Groenland scheidt. En in dit geval gaat het om een echte onderwaterwaterval. In deze zeestraat zakt het water van de Groenlandse Zee ruim 3 kilometer hoog en 160 kilometer breed in de Irminger Zee. Volgens schattingen loost het ongeveer 5 miljoen kubieke meter water per seconde, maar waarom vindt dit fenomeen plaats?

De verklaring van de grootste waterval ter wereld houdt verband met de dichtheid van het water, die wordt bepaald door de temperatuur en het zoutgehalte. In de praktijk is dichter water zwaarder dan minder dicht water, en koud water heeft een grotere dichtheid dan warm water, net als zouter water. Wanneer de wateren van de Groenlandse Zee die van de Irmingerzee ontmoeten, zorgt hun dichtheid ervoor dat ze onder de warmere, minder dichte wateren zinken. Zo ontstond de grootste waterval ter wereld.

Een immense waterval maar onzichtbaar voor onze ogen

stockvault

En technisch gezien is de onderwaterwaterval in de Straat van Denemarken misschien niet de grootste ter wereld. Een soortgelijk fenomeen doet zich ook voor op Antarctica, aan de andere kant van de wereld. Wanneer het zeewater begint te bevriezen en het daarin aanwezige zout vrijkomt, wordt het water eronder nog zouter. Zoals we hebben gezien betekent zouter water ook water met een hogere dichtheid, dat daardoor met een daling van enkele kilometers naar de zeebodem zakt. Deze langzame en onzichtbare waterval draagt ​​bij aan de thermoregulatie van de oceanen, reguleert de gemiddelde temperatuur van het water en voorkomt klimaatveranderingen. Natuurlijk, tenzij er al klimaatveranderingen gaande zijn, met het risico dit proces te destabiliseren en te leiden tot het verdwijnen van deze prachtige natuurverschijnselen.